Tiểu bang Alaska được mệnh danh là “Vùng biên giới cuối cùng” của nước Mỹ với những dãy núi phủ đầy tuyết. Vì khoảng cách khá xa xôi nên chắc không có nhiều người điền tên Alaska vào quyển hành trình tương lai của mình. Nhưng không sao, chúng ta sẽ khám phá những điều thú vị ở khu vực đặc biệt xa xôi này ngay tại đây nha.
Tại sao gọi là tiểu bang 49?
Năm 1741, trong chuyến thám hiểm của Hải quân Nga, nhà hàng hải gốc Đan Mạch Vaitus Bering đã phát hiện bờ biển phía Nam Alaska. Thông tin đó đã mở ra một vùng trời mới, những thợ săn người Nga bắt đầu đến đây và thuộc địa chính thức đầu tiên của Nga được thành lập vào năm 1784.
Người Nga làm gì ở đây? Chủ yếu là bắt cá, săn bắn, kinh doanh lông thú thôi. Theo thời gian, người Nga trong vùng đã phải rời đi vì thiếu đi sự hỗ trợ từ chính phủ của họ.
Năm 1867, Nga bán Alaska lại cho Mỹ với giá 2 cent một mẫu anh, tức là 1 đô mua được khoảng 20ha đất.
Về phía Mỹ, Alaska được coi là một lãnh thổ của Mỹ nhưng mãi đến ngày 3/1/1959, dưới thời D. Eisenhower, tổng thống thứ 34 của Hoa Kỳ, tiểu bang này mới chính thức được công nhận thông qua một tuyên bố thừa nhận lãnh thổ.
Lúc này trên lục địa Bắc Mỹ đã có 48 bang rồi, và Alaska trở thàng tiểu bang 49. Còn tiểu bang 50 là Hawaii được công nhận chính thức vào tháng 8 cùng năm.
Là điểm cực Tây và cũng là điểm cực Đông của nước Mỹ
Nghe thì có vẻ hơi điên rồ một chút nhưng bình tâm suy xét lại thì nó đúng. Alaska nằm về phía Tây Bắc của lục địa Bắc Mỹ, tách biệt với các tiểu bang còn lại bởi đất liền của Canada và nơi này cũng phân tách với Châu Á bằng eo biển Bering.
Ngoài ra Alaska cũng bao gồm 2.670 hòn đảo đã được đặt tên và một số đảo nhỏ chưa có tên.
Điểm cực Tây của nước Mỹ là đảo Amatignak, còn điểm cực Đông cách đó không xa là Điểm Pochnoi trên đảo Semisopochnoi. Hai điểm này cùng nằm trên quần đảo Aleutian.
Sở dĩ như vậy là quần đảo này thuộc chủ quyền Alaska trải dài trên cả hai bán cầu Đông và Tây, kinh tuyến 180 độ thì chia đôi nó.
Nếu là quốc gia thì Alaska lớn thứ 18 trên thế giới
Alaska rộng 1.723.000 km vuông, chiếm hơn 17% diện tích của toàn nước Mỹ Và rõ ràng đây là tiểu bang rộng nhất nước này. 3 tiểu bang tiếp theo rộng thứ nhì, thứ ba, thứ 4 là Texas, California và Montana, cả ba cộng lại vẫn còn nhỏ hơn Alaska một chút.
Nếu Alaska là một quốc gia riêng biệt thì nó sẽ nằm trong danh sách 20 quốc gia lớn nhất trên thế giới, sẽ ở vị trí 18 hoặc 19 gì đó.
Tổng diện tích Alaska thì bằng khoảng 28 quốc gia Tây Âu cộng lại.
Kể cả các đảo thì Alaska sẽ kéo dài từ Thổ Nhĩ Kỳ tới Bồ Đào Nha. Hoặc từ Florida tới California, từ Minesota tới Texas.
Dân số bằng khoảng một nửa dân số thành phố Biên Hòa
Bang Alaska hiện nay chỉ có khoảng 732 ngàn dân. So sánh với thành phố Biên Hòa của Việt Nam đi, khoảng 1,3 triệu người thì dân số ở Alaska chỉ xấp xỉ 1 nữa so với Biên Hòa thôi. Mật độ dân số ở Alaska chỉ có 0,42 người trên một km vuông. Thế nên giả sử Biên Hòa có mật độ thưa thớt như Alaska thì toàn thành phố chỉ có chừng 109 người.
Ngược lại giả sử Alaska đông đúc như Biên Hòa thì tiểu bang này phải có dân số tầm 8 tỷ người. Điều đó có nghĩa là toàn bộ dân số trên hành tinh này hoàn toàn có thể phân bố trên lãnh thổ Alaska.
Nhưng giả sử vậy thôi, còn hiện tại với mật độ như vậy, tức là 0,42 người trên một km vuông thì đây là tiểu bang thưa thớt dân cư nhất của Hoa Kỳ và là tiểu bang có dân số ít thứ 3 vì bang Vermont chỉ có 650 ngàn dân và Wyoming 580 ngàn dân.
Gần 1/3 diện tích nằm trong Vòng Bắc Cực
Diện tích đất Alaska trong vòng Bắc Cực chiếm gần 1/3 diện tích tiểu bang. Vì vị trí của mình nên Alaska còn được gọi là vùng đất của bắc cực quang và hiện tượng mặt trời nửa đêm, tầm khoảng tháng 5 tháng 6 thì mặt trời sẽ không lặn ở một số địa phương.
Còn hiện tượng Bắc Cực quang thì quan sát được ở hầu hết các vùng đất liền Alaska vào tất cả các mùa trong năm mặc dù mùa hè, trời sáng nên khó quan sát hơn, các tháng còn lại du khách từ khắp Bắc Mỹ sẽ chọn đến đây để ngắm ánh sáng trên bầu trời Bắc Cực, trong đó thì thành phố Fairbanks là một trong những địa phương nổi tiếng nhất. Trung bình ở đây có 243 ngày có thể quan sát được Bắc cực quang, thứ ánh sáng huyền diệu này là một sản phẩm du lịch ăn khách của Alaska.
Thủ phủ tiểu bang duy nhất không thể đến bằng đường bộ
Có một sai lầm phổ biến là mọi người thường nghĩ đường xá ở đây là rất xấu, nhưng ngược lại nó rất là đẹp luôn, đường cao tốc rộng rãi, thông thoáng. Chỉ có điều là có đường để đi hay không mà thôi, hệ thống đường ô tô rất thưa, họ có số km đường bộ trên diện tích ít nhất Hoa Kỳ và hầu hết các khu vực của Alaska không thể tiếp cận được bằng đường bộ. Điều kỳ lạ hơn là ngay cả thủ phủ của bang tên là Juneau cũng không thể đến được bằng ô tô!
Mặc dù diện tích thành phố rất lớn, nhưng chủ yếu là vùng hoang vu, trung tâm thành phố bao gồm trụ sở các cơ quan chính phủ tiểu bang bị kẹt giữa các ngọn núi cao và bờ biển. Không hiểu sao nó được chọn là thủ phủ khi mà không đông dân cư như một số thành phố đã đành mà nó còn giống như một ngôi làng hẻo lánh. Từ Juneau không có đường bộ nào kết nối với các thành phố khác.
Mọi người chỉ có thể đi tàu hoặc đi máy bay để ra vào thành phố.
Juneau có khoảng 30 ngàn dân, trong khi thành phố khác là Anchorage là thành phố lớn nhất với 300 ngàn dân, tất nhiên có hệ thống thủy bộ kết nối rồi.
Gấu và Nai sừng tấm nhiều hơn con người
Tỷ lệ gấu và người ở bang Alaska là 21/1. Như vậy khả năng gặp một con gấu nhiều hơn 21 lần khả năng gặp một người dân. Ở đây có hai loại gấu phổ biến là gấu trắng Bắc Cực và gấu Xám Bắc Mỹ, đây một trong những nơi có quần thể gấu xám Bắc Mỹ lớn nhất thế giới.
Còn nai sừng tấm thì xuất hiện khắp nơi, có những con lên tới 6, 7 trăm kg. Nhìn chúng có vẻ chậm chạp nhưng tiềm ẩn nguy hiểm, nhất là vào mùa động dục. Theo số liệu từ chính phủ tiểu bang thì ở Alaska trung bình có hơn 10 cuộc tấn công của nai sừng tấm mỗi năm và việc cho nai ăn là phạm pháp.
Lối đi đặc biệt đến Alaska
Nhìn trên bản đồ chúng ta có thể vẽ ra lối đi của các bang khác của Mỹ đến Alaska nhưng mà thực ra đó chỉ là lối đi cho tàu thuyền lớn mà thôi, và có một hành trình khác phổ biển hơn.
Giữa Mỹ và Canada từ lâu hình thành một con đường biển gọi là Inside Passage cho phép tàu thuyền từ Mỹ đi lại hoặc quá cảnh ở các vùng nội thủy của Canada. Sau khi Alaska được bán cho Mỹ không lâu, năm 1898 vàng được tìm thấy ở đây. Cơn sốt vàng Klondike đã đưa 100.000 người đến Alaska vào cuối thế kỷ 19 trong đó rất nhiều người chọn lối đi từ Canada để đi từ Seattle hay California về phương Bắc.
Sở dĩ nó phổ biến vì người ta có thể tránh được những điều kiện thời tiết hết sức khắc nghiệt tại vùng biển Bắc Mỹ này.
Ngày nay, khoảng 36.000 thuyền du lịch sử dụng toàn bộ hoặc một phần tuyến đường Inside Passage và hệ thống phà cao tốc của tiểu bang Alaska cũng vận chuyển bằng tuyến đường này.
12.000 công dân có bằng lái phi công
Với hơn 1% dân số của bang có chứng chỉ lái máy bay và trực thăng thì tỷ lệ này cao hơn 3,6 lần so với mức trung bình của Hoa Kỳ. Vì số km đường bộ ít nên người dân phải vượt khó bằng cách mua trực thăng hoặc máy bay xong học lấy nó. Thấy cũng tội quá ha. 12000 người có chứng chỉ nhưng khả năng người Alaska biết lái máy bay có thể nhiều hơn. Cơ hội tốt cho chị em nào chịu lạnh tốt mà đang tìm phi công ha.
Alaska có khoảng 400 sân bay các loại, trong đó có 30 sân bay có chuyến bay thương mại cố định. Số lượng sân bay trên mỗi dặm vuông ở tiểu bang này gấp bốn lần so với trung bình toàn liên bang.
Cá hồi và dầu mỏ
Cơn sốt vàng Klondike năm 1897 đã khiến vùng đất Alaska được coi trọng hơn và có thời điểm người ta dùng vàng để đổi với khoai tây do người tìm vàng nhiều mà người cung cấp lương thực ít.
Khi cơn sốt vàng qua đi, người ta lại phát hiện ra dầu mỏ, vào những năm 1980s – 1990s họ khai thác 2 ngàn thùng mỗi ngày. Năm 1988, một phần tư lượng dầu được sản xuất ở Hoa Kỳ là đến từ Alaska.
Đến nay tỷ trọng này đã giảm nhiều, mỗi ngày ở Alaska khai thác khoảng 400-500 thùng dầu và khoảng một nửa doanh thu của tiểu bang đến từ ngành công nghiệp dầu mỏ.
Thủy sản cũng là nền tảng kinh tế, đặc biệt là ở các cộng đồng nông thôn. Có khoảng 15% tổng số người trong độ tuổi lao động ở nông thôn được tuyển dụng trực tiếp vào ngành này. Trong đó thì cá hồi có tầm quan trọng đặc biệt. Alaska có các trung tâm của ngành công nghiệp đóng gói cá hồi hàng đầu thế giới vì có lợi thế lớn về biển. Tiểu bang có đường bờ biển dài hơn 46.600 dặm (tức là 75.000 km) – dài hơn đường bờ biển của tất cả 48 tiểu bang trên lục địa cộng lại.
Lá cờ Alaska được thiết kế bởi một cậu bé 13 tuổi
Khi còn là lãnh thổ Alaska thuộc Mỹ, người dân Alaska chỉ treo cờ Mỹ mà không có cờ chính thức và đây là điều chưa cân xứng với 48 bang còn lại. Năm 1926, trong chiến dịch thúc đẩy thành lập tiểu bang tương lai, một cuộc thi vẽ cờ biểu tượng Alaska đã được tổ chức và Benny Benson – cậu bé 13 tuổi đã vẽ ra hình ảnh mà sau này trở thành lá cờ chính thức của tiểu bang Alaska vào năm 1959.
Lá cờ có rất nhiều ý nghĩa đối với vùng đất Alaska. màu xanh tượng trưng cho bầu trời và màu của bông hoa lưu ly, loài hoa biểu tượng của Alaska. 7 ngôi sao nhỏ tượng trưng cho chòm sao Bắc Đẩu, ngôi sao lớn tượng trưng cho sao Bắc Cực, ý nói Alaska sẽ là bang ở phía cực Bắc của nước Mỹ.
Alaska – vùng đất vĩ đại
Trước khi người châu Âu đến thì Alaska đã là nơi sinh sống của các bộ tộc di cư từ các phần ở châu Á thông qua cầu đất Bering nối giữa Alaska và Bán đảo Kamchatka ngày nay, hoặc là họ đã đi thuyền.
Ngày nay con cháu của họ trở thành cộng đồng bản địa chiếm khoảng 15% dân số Alaska sống rải rác hoặc trong 200 bộ lạc riêng biệt ở tiểu bang. Tên của Alaska được cho là xuất phát từ ngôn ngữ bản địa: Alyeska, có nghĩa là “vùng đất to lớn” hoặc vùng đất vĩ đại.
Và thực sự nó vĩ đại thật.
Ngoài kích thước to lớn và số km bờ biển dài ngoằng, thì Alaska còn có rất nhiều núi cao, trong số 20 ngọn núi cao nhất ở Hoa Kỳ thì có 17 ngọn núi nằm ở Alaska đồng thời ở đây cũng tìm thấy đỉnh núi cao nhất Bắc Mỹ – đỉnh McKinley.
Alaska có 130 núi lửa, nhiều núi lửa hơn bất kỳ tiểu bang nào khác ở Hoa Kỳ, 50 trong số đó là đang hoạt động. Cứ 4 trận phun trào xảy ra ở Mỹ thì có 3 trận là ở Alaska.
Đồng thời tiểu bang Alaska cũng ghi nhận số trận động đất kỷ lục, mỗi năm có khoảng 5.000 trận động đất, trong đó có 1.000 trận có cường độ trên 3,5 độ Richter. Nhưng may mắn là Alaska không có nhiều dân lắm thành ra những trận động đất nhiều khi người dân còn không biết xảy ra ở đâu luôn.
Tiểu bang có số lượng hồ nước kỷ lục: 3 triệu hồ. Chiếm hơn 40 phần trăm lượng nước mặt của toàn nước Mỹ. Thêm vào đó có khoảng 11.000 con sông. Sông Yukon dài thứ 3 ở liên bang tạo thành lưu vực rộng tới 832.700 km².
Cuối cùng sẽ là điều thú vị nhất 🙂
Ở trên bàn phím qwerty mà đa số chúng ta đang dùng, bạn có thể gõ “Alaska” trên cùng một hàng, điều mà không thể làm được khi viết tên các bang khác, kể cả ít ký tự hơn.
Các bạn có thể thử ngay khi đọc xong bài viết này nha.