Ngày tháng ở Nhật Bản thực sự rất thú vị, đặc biệt là vì có rất nhiều cách để đọc các con số. Cách phát âm có thể được bắt nguồn từ tiếng Trung, tiếng Anh và diễn giải lại bằng hình ảnh. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi lịch của Nhật Bản sẽ đánh dấu những ngày đặc biệt giống như thức ăn. Dưới đây là 20 ngày lễ của Nhật Bản xuất phát từ cách chơi chữ để tôn vinh tình yêu của chúng ta đối với ẩm thực.
1. Ngày 5 tháng 1: Ngày dâu tây (Ichigo no Hi)
Ngày của Nhật Bản được đọc theo thứ tự năm-tháng-ngày, vì vậy ngày 5 tháng 1 có thể được rút ngắn thành “ichi-go” . “Ichigo” có nghĩa là dâu tây trong tiếng Nhật và tháng 1 cũng là mùa dâu tây.
Vào ngày này hàng năm, các cửa hàng bách hóa tổ chức bán dâu tây và hội chợ dâu tây. Các cửa hàng tiện lợi cũng sẽ bán các mặt hàng đặc biệt như bánh mì dâu tây, dorayaki (どら焼き; bánh bông lan có nhân) và bánh ngọt.
Vì ngày diễn ra trùng với kỳ thi tuyển sinh trung học nổi tiếng khó khăn của Nhật Bản vào giữa tháng 1 nên Ichigo no Hi còn mang ý nghĩa cổ vũ “thế hệ dâu tây” – thanh niên sinh sau năm 1990, được cho là dễ bị tổn thương bởi những khó khăn trong cuộc sống.
2. Ngày 22 tháng 1: Ngày bánh ngắn (Shottokekki no Hi)
Một số nhà bán lẻ tiến thêm một bước nữa trong cách chơi chữ “ichigo” . Nếu bạn xem lịch theo tuần thì ngày 15 được sắp xếp trên ngày 22—giống như quả dâu tây đặt trên chiếc bánh ngọt.
Đó là lý do tại sao các cửa hàng khuyến mãi bánh quy dâu vào ngày 22 tháng 1. Một trong những món bán chạy nhất là Bánh cuộn cao cấp với một quả dâu tây được đặt ở giữa làm nhân.
Một số quán cà phê thậm chí còn tạo ra bánh ngọt từ dâu tây trắng quý hiếm. Dâu tây trắng được đặt tên là Hatsukoi no Kaori (初恋の香り; mùi hương của mối tình đầu) ở Nhật Bản vì chúng mọng nước và ngọt hơn dâu tây thông thường.
3. Ngày 9 tháng 2: Ngày cá nóc (Fugu no Hi)
Trong tiếng Nhật, 2 có thể được gọi là “fu” . Ghép số đó với số 9 được phát âm là “ku” và bạn sẽ nhận được thứ gì đó nghe giống như “fugu” – tên tiếng Nhật của cá nóc.
Ngày lễ được thành lập ở Shimonoseki, thủ đô fugu của Nhật Bản. Vào ngày 9 tháng 2 hàng năm, ngư dân Shimonoseki lại đến Đền Ebisu để cầu nguyện cho một mẻ cá nóc bội thu, loài cá đã đóng góp rất lớn vào sự phát triển kinh tế thành phố.
4. Ngày 4 tháng 5: Ngày cá mồi trắng (Shirasu no Hi)
Cá mồi trắng nghe có vẻ không quen lắm, nhưng cái tên tiếng Nhật của nó là “shirasu”, chính là loài cá nhỏ màu trắng bạc được phục vụ ở Nhật Bản như một món ăn phụ, món ăn kèm mà bạn thường hay thấy.
Ngày 4 tháng 5 là Ngày Shirasu vì âm tiết “shi” trong tiếng Nhật có nghĩa là “4” và hoạt động đánh bắt cá mồi trắng bắt đầu trên toàn quốc vào tháng 5. Ngày này cũng là Ngày Cây xanh, vì vậy Ngày Shirasu nhân đôi như một ngày để bày tỏ lòng biết ơn đối với những vùng biển màu mỡ đã cung cấp thực phẩm chất lượng cao như cá mồi trắng.
5. Ngày 29 tháng 5: Ngày Konjac (Konnyaku no Hi)
Ngày 29 tháng 5 được viết là “5-2-9”, tương ứng với “ko-nin-ku” –1 âm tiết cách xa “konnyaku”. Konnyaku no Hi được thành lập để thúc đẩy việc ăn konjac như một loại thực phẩm tốt cho sức khỏe, giàu canxi và chất xơ.
Thường ở dạng khối lăng trụ hoặc hình lăng trụ tam giác, thành phần rẻ tiền giống như thạch này giúp tăng cường kết cấu và dinh dưỡng của các món súp. Konjac linh hoạt đến mức nó còn được chế biến thành mì konjac, món tráng miệng đầy màu sắc và thậm chí cả các sản phẩm làm đẹp.
Nhật Bản chiếm hơn 90% cả sản xuất và tiêu thụ konjac trên thế giới. Tại nơi tổ chức lễ hội là Công viên Konnyaku, bạn có thể thử tự tay chế biến các món ăn từ konjac và thưởng thức tiệc tự chọn konjac ăn thỏa sức.
6. Ngày 22 tháng 6: Ngày cua (Kani no Hi)
“6” đọc là “ka” và “2” đọc theo cách thông thường là “ni” , tạo thành “kani” có nghĩa là con cua trong tiếng Nhật. Nhưng thay vì ngày 2 tháng 6, Ngày Con Cua rơi vào ngày 22 tháng 6 vì đây là ngày đầu tiên của cung hoàng đạo Cự Giải, rất liên quan.
Bạn nào ở Osaka thì chắc sẽ biết đến cửa hàng Kani Douraku ở gần phố đi bộ Dōtonbori 道頓堀 có một biển hiệu là mô hình con cua khổng lồ và có thể cử động được, được dựng lên từ năm 1990. Từ món sashimi cua đến cua rang và nướng, hàng dài người xếp hàng tại Kani Douraku vào ngày cua khi luôn có những món quà tặng khách hoặc chương trình khuyến mại giảm giá…
Nếu muốn tìm hiểu thêm, thì Ngày cua Nhật Bản trong tiếng Nhật là カニの日. Bạn seach cụm từ này trên Google là sẽ có cực nhiều thông tin thú vị hơn nữa đó.
7. Ngày 10 tháng 7: Ngày Natto (Natto no Hi)
Kết hợp nửa trước của “7” (nana) và “10” (tou) và bạn sẽ nhận được thứ gì đó giống như “natto”. Natto hay đậu nành lên men là một món ăn phổ biến của Nhật Bản có thể gây sốc cho những người ăn lần đầu với mùi hăng và kết cấu nhầy nhụa. Nhưng cũng như sầu riêng vậy, ai không thích thì ghét bỏ, ai ăn được thì nghiện luôn.
Và đương nhiên không phải người Nhật nào cũng ăn được món natto, những người thích thì ăn mừng bằng những sự kiện đặc biệt. Quán cà phê Hakuju no Yu đã tổ chức các cuộc thi hái đậu nành, nơi người chiến thắng sẽ giành được một bữa ăn miễn phí với món natto tự sản xuất. Nó cũng bán món “Natto Parfait Meshi” được làm từ gạo lứt và gạo trắng, bên trên là rau và natto để trông giống món parfait.
Vào năm 2022, Thành phố Mito – thủ phủ của tỉnh Ibaraki đã chỉ định Ngày Natto là lễ hội đặc biệt. Là một trong những nhà sản xuất và tiêu thụ Natto hàng đầu tại Nhật Bản, Mito cũng là nơi có nhiều thành viên nhất của Liên đoàn Hợp tác xã Natto Nhật Bản.
8. Ngày 11 tháng 7: Ngày Ramen (Ramen no Hi)
Ramen Day xuất phát từ cách chơi chữ trực quan hơn là cách phát âm ngày tháng. Renge (蓮花; muỗng ramen hình cánh hoa sen có chuôi cong) trông giống như số 7 khi được đặt trong bát và đũa trông giống như số 11.
Ngày 11 tháng 7 cũng là ngày sinh nhật của Tokugawa Mitsukuni – một lãnh chúa phong kiến nổi tiếng ở thế kỷ 17, được cho là một trong những người Nhật Bản đầu tiên ăn mì ramen. Ngày nay, ramen đã là một món ăn phổ biến trên toàn thế giới.
Có nhiều loại ramen khác nhau với sự khác biệt thú vị giữa các vùng miền, và những cải tiến mới lạ đang xuất hiện mỗi ngày. Vào năm 2022, để kỷ niệm Ngày Ramen, Cafe & Ramen JINMEN đã phục vụ ramen trong một chiếc cốc lớn có tay cầm để khách hàng có thể uống nước dùng như nước giải khát.
9. Ngày 3 tháng 8: Ngày mật ong (Hachimitsu no Hi)
Honey Day là một cách chơi chữ đơn giản. Nó hợp nhất “8-3”, đọc là “hachi-mitsu” , để tạo thành “hachimitsu” , từ tiếng Nhật có nghĩa là “mật ong”. Hachimitsu no Hi là một ngày để tôn vinh vị ngọt tự nhiên lành mạnh của mật ong.
Những người hâm mộ Winnie the Pooh vui mừng vào ngày này khi Disney Nhật Bản phát hành những món hàng đáng yêu có nhân vật yêu mật nhất mọi thời đại.
Đối với Ngày mật ong năm 2021, Disney đã phát hành một bộ tsum tsum mô phỏng lại Winnie, Piglet, Eeyore và Roo như những chú ong nhỏ.
10. Ngày 7 tháng 8: Ngày chuối (Banana no Hi)
Với “8” là “ba” , theo sau là “nana” cho “7”, ngày 7 tháng 8 đọc là “banana”. Ngày chuối bắt đầu như một ngày lễ thương mại để quảng cáo Tokyo Banana, một loại bánh bông lan hình quả chuối với nhân kem chuối làm quà lưu niệm cho khách du lịch Tokyo.
Bây giờ, Banana no Hi là một ngày giáo dục thực phẩm ở Nhật Bản. Vào năm 2014, một trường tiểu học ở Yokohama đã mời “nghệ nhân vẽ chuối” chuyên nghiệp End Cape dạy học sinh cách khắc các họa tiết trên vỏ chuối.
Thương hiệu Minions cũng đã trở thành một biểu tượng văn hóa trong vòng tròn đánh giá cao chuối. Vào Ngày chuối năm 2019, bộ phim đã tổ chức một sự kiện quảng cáo có thú nhồi bông minion hình quả chuối, trong đó Hiệp hội nhập khẩu chuối Nhật Bản đã phát chuối miễn phí.
11. Ngày 31 tháng 8: Ngày rau củ (Yasai no Hi)
Ngày 31 tháng 8 được viết là “8-3-1”, tương ứng với “ya-sa-i” , hay rau trong tiếng Nhật. Ngày này được thành lập vào năm 1983 bởi 9 tổ chức như một nỗ lực chung nhằm khởi động một chiến dịch khuyến khích mọi người tìm hiểu và ăn nhiều rau hơn.
Vào dịp Yasai no Hi, Hiệp hội Sommelier Rau củ Nhật Bản tổ chức các buổi hội thảo miễn phí để khuyến khích trẻ em duy trì chế độ ăn uống cân bằng, nhiều chất xơ. Khẩu hiệu đáng yêu của họ? Tận hưởng cuộc sống thuần chay!
Cũng giống như Ngày bánh ngắn được bắt nguồn từ Ngày dâu tây, Ngày rau củ cũng có những phần sáng tạo riêng. Ngày 24 tháng 8 là “Ngày mặc quần áo” vì nó diễn ra ngay trên ngày 31 tháng 8 theo lịch 7 ngày, trong khi Tuần lễ Salad diễn ra từ ngày 24 đến ngày 31 tháng 8 giữa hai lễ kỷ niệm này.
12. Ngày 2 tháng 10: Ngày đậu phụ (Tofu no Hi)
Tháng 10 là thời điểm bắt đầu của nhiều ngày lễ liên quan đến ẩm thực. Ngày 2 tháng 10 có thể được đọc là “tou-fu” , nghe giống như đậu phụ. Được chế biến từ đậu nành, đậu phụ là một chất thay thế protein chất lượng cao cho thịt, và đôi khi được gọi là hatake no oniku (畑のお肉; thịt đồng ruộng) ở Nhật Bản.
Trong khi Ngày đậu phụ được tổ chức vào một ngày mỗi năm, bạn sẽ thấy đậu phụ trong tất cả các loại lễ hội. Đậu phụ được phục vụ trong các sự kiện quan trọng bao gồm ngày Trưởng thành, Lễ hội Obon và Ngày đầu năm mới.
13. Ngày 4 tháng 10: Ngày cá mòi (Iwashi no Hi)
Được viết là “1-0-4”, ngày 4 tháng 10 được đọc là “i-wa-shi” , hay “iwashi” cho cá mòi. Iwashi no Hi đã được đăng ký để quảng cáo cá mòi là loại cá rẻ và ngon cho khách hàng, vì cá mòi trước đây chỉ được coi là thức ăn cho các loài cá khác.
Mặc dù chữ kanji của iwashi , “鰯”, được tạo thành từ các ký tự của “cá” (魚) và “yếu” (弱), nhưng cá mòi có rất nhiều lợi ích dinh dưỡng. Chúng được cho là cải thiện trí nhớ, khả năng học tập và hấp thụ canxi đồng thời ngăn ngừa các bệnh liên quan đến lối sống như đột quỵ và tăng huyết áp.
Trong khi cá mòi thường được ăn dưới dạng thực phẩm đóng hộp được bảo quản ở các quốc gia khác, thì Nhật Bản đã phát triển iwashi như một loại phủ sushi phổ biến.
14. Ngày 8 tháng 10: Ngày Soba (Soba no Hi)
“10-8” đọc là “so-ba”, đồng âm với “soba” – một loại mì kiều mạch của Nhật Bản. Món mì này có thể được phục vụ trong súp ấm hoặc trên đá với nước chấm đi kèm.
Tháng 10 hàng năm, thành phố Matsumoto tổ chức lễ hội soba, nơi những người tham gia có thể thử tự tay làm mì, sau đó thưởng thức nó với rượu sake và wasabi.
15. Ngày 26 tháng 10: Ngày Kishimen (Kishimen no Hi)
Chia nhỏ “26” và bạn nhận được “2-6”, phát âm là “tsu-ru” , một tính từ mô tả kết cấu mềm mịn vốn là đặc trưng của kishimen. Món mì dẹt to bản này ngon nhất vào mùa thu, cụ thể là tháng 10 khi là mùa thu hoạch cao điểm.
Kishimen còn được gọi là udon phẳng, vì nó là một loại phụ của mì udon tròn nổi tiếng. Trong gia đình kishimen thậm chí còn có những biến thể phẳng hơn, chẳng hạn như rộng tới 5 cm của Zaru Kishimen.
Ở Nagoya, món mì dẹt này nổi tiếng đến mức chúng thậm chí còn được bán ở các ga tàu. Cửa hàng mì Nadai Kishimen Sumiyoshi trên sân ga tàu Shinkansen Nobori là một khung cảnh thú vị.
16. Ngày 1 tháng 11: Ngày Sushi (Sushi no Hi)
Ngày Sushi được lấy cảm hứng từ một cách chơi chữ bằng hình ảnh. Nếu bạn quay đầu sang một bên để nhìn vào “1/11”, ngày giống như nigiri-sushi nhiều lớp (握り寿司; sushi có thể cầm bằng một tay). Tháng 11 cũng là thời điểm thu hoạch lúa và đặc biệt là hải sản thịnh soạn.
Sushi no Hi được thành lập vào năm 1961 bởi Hiệp hội Sushi Toàn Nhật Bản với tên gọi “Ngày Lễ tạ ơn” gắn liền với sushi. Nó cũng đánh dấu một thời điểm quan trọng trong lịch sử khi hệ thống làm lạnh phổ biến trên toàn quốc cho phép bảo quản hải sản tươi sống để bán sushi thương mại.
Vào ngày này, các chuỗi cửa hàng sushi giảm giá cho một số món trong thực đơn. Chẳng hạn, Sushiro tặng một miếng honmaguro otoro (本鮪大とろ; bụng cá ngừ hảo hạng) cho mỗi khách hàng.
17. Ngày 11 tháng 11: Ngày cá hồi (Sake no Hi)
Ngày cá hồi là một lễ hội thử thách trí não thực sự. Chữ kanji cho ngày 11 tháng 11 là “十一十一”, khi xếp chồng lên nhau từ trên xuống dưới sẽ tạo thành ký tự “圭”. “圭” là nửa bên phải của chữ kanji cho cá hồi, đó là “鲑”. Ngoài ra, tháng 11 là thời điểm hoàn hảo để cá hồi béo và dày mang lại hương vị và giá trị dinh dưỡng tốt nhất.
Sake no Hi được đề xuất bởi thành phố Murakami của tỉnh Niigata, nơi còn được gọi là “Thị trấn cá hồi”. Thành phố đã phát hiện ra mô hình cá hồi quay trở lại “dòng sông sinh nở” của chúng, và được ghi nhận là người đi tiên phong trong việc ấp nở và sinh sản nhân tạo cá hồi.
Vào Ngày cá hồi, các chủ doanh nghiệp kinh doanh cá hồi ở Murakami tập trung tại đền Fujimoto. Thầy tế lễ trưởng tiến hành nghi lễ an ủi linh hồn và tạ ơn phước lành của con cá hồi đã mang đến sự phát triển về kinh tế cho thành phố.
18. Ngày 11/11: Ngày mì (Men no Hi)
Cũng 11 tháng 11 nhưng là Ngày mì ăn liền do cách chơi chữ bằng hình ảnh. Được viết bằng chữ số Ả Rập, “1111” trông giống như những sợi mì dài và mảnh nằm ngay ngắn trong bát.
Mì được ăn trong các dịp lễ hội ở Nhật Bản vì chiều dài của chúng tượng trưng cho sự trường thọ. Trên thực tế, mì liên quan mật thiết đến cuộc sống hàng ngày đến nỗi một số người đề nghị kỷ niệm một loại mì vào ngày 11 hàng tháng. Có lẽ Ngày Ramen ngày 11 tháng 7 là điểm khởi đầu.
Thêm nữa, “11” cũng được đọc là “ii” có nghĩa là “ngon” trong tiếng Nhật. Cùng nhau, ngày 11 tháng 11 hàng năm tạo nên “Ngày mì ngon” và 7749 chương trình khuyến mãi giảm giá mì trên khắp đất nước.
19. Ngày 29 tháng 11: Ngày thịt ngon (Ii Niku no Hi)
Vì “11” giống ký tự “ngon” trong tiếng Nhật, trong khi “2” và “9” tạo thành từ “ni-ku” có nghĩa là thịt, nên ngày 29 tháng 11 là Ngày Thịt ngon. Vào ngày này, các siêu thị Nhật Bản, chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh và cửa hàng BBQ giảm giá thịt.
Bởi vì sự kết hợp của “29” với từ “niku”, ngày 29 của các tháng khác cũng được xem là ngày lễ vui nhộn liên quan đến thịt. Ví dụ, ngày 29 tháng 8 là Ngày Thịt nướng (Yakiniku no Hi) vì “8” có thể được đọc là “ya” .
Ngày 29 tháng 4 là Ngày Thịt cừu (Yooniku no Hi) , vì cách đọc của “4” thành “yo” nghe giống với “yō” , có nghĩa là cừu trong tiếng Nhật. Phiên bản thú vị nhất là ngày 29 tháng 2, một ngày đặc biệt chỉ diễn ra bốn năm một lần và do đó được đặt tên là Ngày nhuận của thịt (Uruo Niku no Hi).
20. Ngày 20 tháng 12: Ngày cá đuôi vàng (Buri no Hi)
Làm tròn danh sách các ngày lễ của Nhật Bản liên quan đến thực phẩm là Yellowtail day – Ngày cá đuôi vàng. Ở Nhật Bản, Buri là loại cá đuôi vàng lớn nhất. “2” có thể được phát âm là “bu” và chữ “0” hình vòng gợi cảm hứng cho cách đọc “rin” cho bánh xe (輪). Cùng với nhau, “20” nghe tương tự như “buri”.
Nửa bên phải của chữ kanji của “buri” , “鰤”, có cùng ký tự “師” với “師走” (shiwasu) , tên tiếng Nhật cũ của tháng 12, khi mọi người đều rất bận rộn vào cuối năm rằng ngay cả các nhà sư (師) cũng sẽ chạy (走).
Tháng 12 cũng được cho là mang lại hương vị thơm ngon nhất của cá đuôi vàng nên nó được phục vụ như một biểu tượng của sự thành công trong các bữa tiệc năm mới.
Những ngày lễ liên quan đến ẩm thực của Nhật Bản không chỉ mang tính chất kỉ niệm mà còn đi vào lịch sử và tác động đến cuộc sống hiện đại bằng các hình thức giảm giá khuyến mãi hấp dẫn.