Sau những lối mòn của dòng phim tình cảm gia đình quanh quẩn với một đống tình cảm ngoại tình toxic – VFC cuối cùng cũng tung ra một tác phẩm khai thác đề tài tâm lý xã hội lấy trung tâm là những người lao động nghèo mang tên “Cuộc Đời Vẫn Đẹp Sao”. Xin được dành những dòng xít-đinh, à không, thực sự là tình cảm tận đáy lòng để giới thiệu bộ phim truyền hình Việt xuất sắc này tới các bạn với tư cách là một khán giả theo dõi phim từ những trailer đầu tiên cho tới tận giờ phút này không bỏ tập nào ❤
Bên kia bờ sỏi đá, vẫn sẽ tồn tại đâu đó mầm mống của những đoá hoa mang vẻ đẹp của tình người.
Câu chuyện về những mảnh đời đầy khiếm khuyết
Trái ngược với tiêu đề khá “thơ mộng” của mình, Cuộc Đời Vẫn Đẹp Sao (CDVDS) là một bộ phim dữ dội ngay từ cách khai đề. Câu chuyện xoay quanh những mảnh đời của người dân lao động ở xóm trọ nghèo dưới chân cầu Long Biên, xoay quanh Luyến (Thanh Hương) – một cô gái coi hàng và bốc xếp sống cùng mẹ chồng là bà Tình (Thanh Quý), Lưu (Hoàng Hải) – cửu vạn, Điền (Tô Dũng) và Bình (Minh Cúc). Họ “thiếu” theo nhiều nghĩa – về vật chất, tình cảm, địa vị xã hội và có lẽ là cả những điều cơ bản làm nên phẩm giá của một người bình thường trong cuộc sống. Ở 4 tập phim đầu tiên, các nhân vật hiện lên ngay với tất cả những gì xấu xa nhất trong họ: Luyến thì “lươn”, Lưu thì “nát”, Bình thì đanh đá đồng bóng, Điền thì hèn nhát lại thêm thói “hai ngón”.
Cách mở màn “phản đề” này giống như đang thể hiện một cái nhìn rất phán xét xã hội dành cho những kẻ vẫn hay được nói là “ngụp lặn dưới đáy xã hội” như họ: đóng khung và nhị nguyên hoá (chỉ có tốt và xấu). Nhưng dần dà, background của từng nhân vật được hé lộ, cho thấy tác động của những yếu tố khác biến họ thành hình dáng như hiện tại. Những thiếu thốn ấy bắt đầu từ mọi nguyên nhân có thể bạn đã bắt gặp đâu đó trên báo đài hay ngay nhà bên: cái chết của người chồng ngư phủ dồn mẹ và vợ họ tới bước đường phá sản tha hương, sự ra đi của người vợ để lại nỗi hận đời và tự ti cho người chồng – hoặc giả bước đường cùng của một người cha khi không nuôi dạy lo lắng trọn vẹn được cho gia đình mình. Mỗi mảnh đời là một cảnh ngộ, đằng sau mỗi sự khiếm khuyết là một câu chuyện đằng sau nó. Dĩ nhiên, câu chuyện không thể là cái cớ cho khuyết điểm, nhưng nó cho khán giả thấy được phần nào góc khuất phía sau những con người ấy, để tiếp tục tò mò và chờ mong những bước ngoặt khiến họ thay đổi mình sau này.
Người nhà nhưng…lạ lắm
Thực chất đề tài mà Cuộc Đời Vẫn Đẹp Sao hướng đến vẫn là “gia đình” và “người nhà”, chỉ có điều, hai khái niệm này trong phim được mô tả rất khác. Nhà” trong CDVDS lại là tập thể được kiến tạo từ toàn những con người không hề liên quan về mặt huyết thống, và “người nhà”, tức những người sẵn sàng hy sinh đổ máu vì nhau, lại cũng là những mảnh đời tưởng chừng như kèn cựa nhau đến từng phân từng ly một. Dữ dội hơn, CDVDS khắc họa những “gia đình nhỏ” trong phim quá bán là những gia đình tan vỡ và bất hạnh: vợ bỏ chồng đi, chồng bỏ vợ đi, bố mẹ ruồng rẫy con đẻ, em trai lừa chị gái, cha mẹ không bảo được con cái, con cái xa cách cha mẹ, vv… Quan niệm truyền thống cố hữu về gia đình và những mối quan hệ (đáng lý ra sẽ sâu sắc và gắn bó hơn) trong đó – bị đập tan bằng hiện thực của tất cả cuộc đời các nhân vật chính ngay từ tập đầu tiên của Cuộc Đời Vẫn Đẹp Sao, thậm chí kéo dài trong cả những tình tiết sau này của phim.
Những hiện thực ấy một phần lí giải phần nào những khiếm khuyết (hay cả tử tế) trong cách cư xử với đời sống tình cảm của các nhân vật sau này; một phần cũng tạo nên sức cuốn hút ngay từ ban đầu của CDVDS giữa một rừng những bộ phim khác luôn đi theo lối mòn về một gia đình vật lý cố định. Các gia đình cá nhân trong CDVDS càng bất ổn bao nhiêu, những cá thể trong nó càng lung lay trước cuộc đời bấy nhiêu. Điểm tựa của họ, sau này lại là chính những “người lạ” ngay bên cạnh mà họ từng kì thị.
Những “người lạ” ấy suy cho cùng chính là minh chứng cho ranh giới rộng lớn của tình người, bởi dù có mang danh nghĩa nào để đối diện với nhau trong xã hội, “người dưng” hay “người nhà”, sau cùng thứ còn lại trong mỗi chúng ta là chữ “người”, là nhân tính. Chính thứ tình cảm ấy mới là thứ cứu chuộc được mỗi con người, để thâm tâm họ có một nơi an trú thực sự.
Khao khát được sống tử tế và hạnh phúc
“Ở cái xóm trọ này thương nhau là một chuyện, còn ở được với nhau không lại là một chuyện khác” – nhân vật Lưu trả lời con trai mình như thế khi cậu đặt vấn đề bố nên “tìm lấy ai thích hợp” để đi bước nữa.
Thực tế ai trong xóm trọ ấy cũng đều ngầm hiểu điều đó như Lưu. Cái nghèo tước đoạt của họ không chỉ phẩm giá mà còn là những quyền cơ bản của một con người trong xã hội: quyền mưu cầu hạnh phúc. Những người như Lưu, Luyến, bà Tình và Điền đều ngại ngần trước những cơ hội có được hạnh phúc cá nhân theo kiểu “số mình nó thế”, dù thâm tâm họ vẫn nhen nhóm những khao khát được sống tử tế và có cho mình hạnh phúc riêng. Có những khi hạnh phúc chỉ còn cách họ một bước chân nữa, họ cũng chọn cách lùi lại bởi nghĩ mình không xứng đáng với nó, hoặc giả sợ rằng cái hạnh phúc đó chỉ là bong bóng xà phòng có thể vỡ tan khi chạm vào. Nhưng rồi họ vẫn tự mình vật lộn hoặc nương tựa vào nhau để tìm ra những lối thoát – để tiếp tục sống và tiếp tục hy vọng vào một cuộc đời đẹp hơn phía trước. Đồng thời, cái nhìn nhân văn trong Cuộc Đời Vẫn Đẹp Sao cũng đồng thời hé lộ cho người xem về mỗi góc khuất đằng sau những thân phận hay phải chịu đựng định kiến “nghèo tất sẽ hèn” của xã hội – về “cuộc chiến” để giữ lại phần tử tế trong chính họ.
Đó là nỗ lực bứt lên khỏi danh phận “thằng cửu vạn” của Lưu; là cách Luyến bươn chải dẫu có phải chịu tiếng lẳng lơ để nuôi mình, nuôi mẹ; là cách Điền cố gắng vun vén hạnh phúc giữa mình và Bình. Những khao khát được sống tốt hơn, hạnh phúc hơn của họ là chính đáng, nhưng bị thử thách bởi chính xuất phát điểm cực thấp của họ. Những vấp ngã, lầm sai khiến họ phải trả giá rất đắt – không chỉ là tiền bạc mà còn là chính ý chí trong họ. Có những người buông tay hoàn toàn, phó mặc đời mình cho số phận hay trốn chạy, thậm chí tỏ ra cay nghiệt với chính mình, chính những người xung quanh; có người đánh mất bản thân trước những cám dỗ; lại cũng có người thà mất mạng chứ không chịu mất đi phẩm giá. Những quyết định của các nhân vật trước nghịch cảnh dồn dập, chực chờ quật ngã họ đem lại những bài học và suy ngẫm sâu sắc với khán giả về giá trị của hạnh phúc thực sự, về cách sống, cách phấn đấu vươn lên lẫn cách đối xử với đồng loại. “Chết thì dễ, sống mà làm người tử tế mới khó” – câu nói Lưu dành cho Bát ở nửa cuối của phim, sau tất cả những gì Bát đối xử với cha con anh, cũng chính là lời nhắc nhở nhẹ nhàng của ê-kíp đối với tất cả khán giả về bài học làm người trong cuộc sống.
Rất nhiều tiếng cười
Mặc dù những biến cố trong Cuộc Đời Vẫn Đẹp Sao có khi rất khổ sở, không khí chung của phim vẫn thoải mái bởi những miếng hài được sắp xếp hợp lí trong phim. Đây có lẽ là phim khiến mình nhiều nhất trong suốt 10 năm trở lại đây của VFC, phải nói là mình cười như điên như dại vì độ duyên dáng trong lời thoại của các nhân vật. Bộ đôi Hoàng Hải – Tô Dũng khiến mình bất ngờ thực sự vì trước đây mình khá ấn tượng với họ bởi khả năng đóng chính kịch, các vai trước đó của họ cũng tương đối nghiêm túc. Đến phim này coi cả hai người – à không, chắc nên nói là cả đoàn (?!) xả thẳng cánh luôn, diễn tiểu phẩm mọi phân cảnh có thể =)))))))))) Quan trọng là cách mọi người diễn thoại rất “đời”, tự nhiên, thô nhưng không tục, vượt bẫy “diễn thoại” điển hình trong phim VFC hay mắc phải.
Đúng như nghệ sĩ Hoàng Hải chia sẻ, cái khó của đoàn là làm sao lời thoại không xa rời định vị nhân vật (người lao động chân tay, dân chợ búa), nhưng vẫn phải đảm bảo thuần phong mỹ tục duyên dáng Việt Nam. Đoàn thực sự thành công vì điểm rơi của các phân đoạn chọc cười rất hợp lí, vừa vặn; các diễn viên tung hứng ăn khớp và nâng đỡ nhau rất tốt. Đặc biệt nể phục diễn viên và đạo diễn khi độ plot-twist trong phim rất cao, khán giả gần như khó đoán được cảnh tiếp theo mình sắp xem sẽ là bi hay hài bởi dàn diễn viên xoay tua quá ác, giây trước khóc giây sau tấu hài là chuyện bình thường ở huyện. Đây cũng là lí do sau một hồi cân nhắc thì mình vẫn dán nhãn thể loại hài hước cho CDVDS, dù có thể với nhiều người thì phim không ít tình huống bi kịch, thậm chí kéo tận tới tập 40 tức là hết 2/3 bộ phim mới có dấu hiệu chấm dứt :)))
Cuộc đời vẫn đẹp sao, tình yêu vẫn đẹp sao ♥️
Hành trình kiếm tìm tình yêu lẫn giành lấy hạnh phúc chưa bao giờ là dễ dàng, nhưng dường như xa vời gấp bội với những con người mà ngay từ đầu họ đã không dám nghĩ mình có quyền đạt được chúng.
Cuối cùng sẽ là thứ khiến mình ấn tượng nhất – cách phim khắc hoạ những mối quan hệ tình cảm. Kể ra nếu nói đến chữ “Tình” trong phim này thì phải cần đến một bài dài để nói, vì “tình” trong Cuộc Đời Vẫn Đẹp Sao còn là tình cha con, mẹ con, tình anh em, tình bạn và cả tình yêu. Nhưng cho dù nằm dưới định danh như thế nào, “tình yêu” trong CDVDS cũng vẫn là những hành trình chữa lành và bù đắp lẫn nhau của dàn nhân vật. Đối với đa số các nhân vật trong phim, dẫu khao khát được sống và hạnh phúc vẫn luôn có trong họ thì quá trình nhận ra tình cảm của bản thân để rồi đến với nhau của các cặp đôi vẫn kéo dài đến tận những tập cuối của bộ phim. Thậm chí các cặp đôi như Bình-Điền và Luyến-Lưu còn cần đến những đột phá có phần “tai nạn” để thực sự gạt bỏ chướng ngại tâm lý của mình trong mối quan hệ.
Hành trình kiếm tìm tình yêu lẫn giành lấy hạnh phúc chưa bao giờ là dễ dàng, nhưng dường như xa vời gấp bội với những con người mà ngay từ đầu họ đã không dám nghĩ mình có quyền đạt được chúng. Nhưng họ không ngăn được mình yêu và khao khát được yêu – những tình yêu như cỏ dại, kiên ngạnh đâm chồi trong bất cứ ngặt nghèo nào. Họ yêu thương và sẵn sàng hy sinh những điều quan trọng nhất đối với bản thân vì nhau – đồng thời cũng thu mình trong chính những mặc cảm và lo sợ, để rồi vô tình tổn thương cũng như đến bước trốn tránh đối phương. Nhưng cũng chính bằng những lần thương tổn ấy, họ mới nhận ra mình cần nhau, cần một người để cùng “gánh vác cuộc đời”, cần phải thay đổi bản thân để ở bên người kia. Tình yêu – hay sâu thẳm hơn ở đây là tình người, cứu rỗi những con người bất hạnh ấy, cho họ một “nhân dạng” thuộc về, thắp lên giữa tối tăm những hy vọng, mang họ lại trở về bên nhau dẫu cho còn đó lầm lỗi.
Đó là câu chuyện về hành trình phải lòng nhau của cặp đôi chính Luyến-Lưu kéo dài suốt từ tập đầu tiên tới tập cuối cùng với rất nhiều biến cố cá nhân lẫn những trục trặc giữa cả hai, chậm rãi và rất đầy đủ các “thử thách”. Tình yêu giữa Lưu và Luyến luôn chông chênh giữa lằn ranh của hy vọng và tuyệt vọng, mong manh hơn bao giờ hết giữa những xung đột cá nhân và giông bão cuộc đời trùm lên số phận của cả hai. Không có những lời hoa mỹ, cầu kỳ, thậm chí đôi lúc có phần suồng sã – Lưu và Luyến vừa combat mõm với nhau vừa ở bên nhau trong những lúc đối phương yếu đuối nhất về cả thể xác lẫn tâm hồn. Họ dần dần gỡ bỏ những nhãn dán dành cho người kia, dần dần thấu hiểu những vết sẹo trong cuộc đời lẫn nhau để rồi từ đó về sau, mọi sự xuất hiện không còn là “vướng vào rắc rối” nữa. Lưu yêu Luyến bằng tất cả những gì anh có, hay nói đúng hơn là tất cả những gì tử tế nhất trong anh, với một tình yêu đủ sức lay động để một gã đàn ông gắn liền với biệt danh “nát” trở thành một người chồng sẵn sàng làm chỗ dựa, bảo vệ và lo lắng cho tương lai tổ ấm của mình.
Đó là Điền với hành trình chữa lành những ám ảnh trong mình về thất bại trong việc nuôi dạy con cái, là Bình với sự kiên quyết lẫn vị tha để chờ người đàn ông của mình nhận ra sai lầm của anh ta. Đó còn là Thạch và Nga, với những mơ mộng hy sinh tất cả cho người mình yêu để rồi vô tình bỏ qua thực tế, bỏ qua những rào cản tự nhiên của giai tầng xã hội. Những tình yêu dung dị và phổ thông ấy có thể ta vẫn trông thấy hàng ngày, thậm chí ta nhận thấy mình trong đó – để rồi ta thấu hiểu cảm giác mỗi khi những nhân vật ấy vui mừng hay tan vỡ, giận dỗi hay yêu thương trong tình yêu của họ.
Chưa hết, bao trùm lên đó là những khoảnh khắc các nhân vật trong những “vị trí” khác: là mẹ, là cha, là em, là con, là hàng xóm, thậm chí như bà Tình và Bát vốn có vẻ chẳng liên can gì tới nhau vv… – mỗi vị trí có cho mình những câu đố không lời giải riêng, để khán giả tò mò về cách họ hàn gắn và khớp đặt mình vào trong những vai trò ấy. Những mối quan hệ cha mẹ-con cái đầy xung khắc xuất hiện trong bộ phim này cũng đem đến những thông điệp đáng suy ngẫm không kém gì những Về Nhà Đi Con hay Khi Đàn Ông Goá Vợ Bật Khóc trước đó của VFC, nhưng đã đi sâu vào khắc hoạ gánh nặng lên vai những bậc phụ huynh không chỉ dừng lại ở việc chứng kiến lỗi lầm của con cái – mà còn là những khoảnh khắc chính họ phải vật lộn với cơm áo gạo tiền và áp lực cuộc sống để rồi sau đó dằn vặt vì mình không có thời gian dạy dỗ con mình nên người.
Cho đến cùng, có lẽ thông điệp về tình yêu Cuộc Đời Vẫn Đẹp Sao gửi đến với khán giả là sự quan trọng của lòng nhẫn nại và bao dung trong tình cảm. Chính những điều ấy cho tất cả các nhân vật cơ hội để thấu hiểu cho vị thế của nhau và có thể bên nhau một lần nữa – cũng như để khán giả rung cảm cùng với khoảnh khắc những người vốn dĩ chẳng nặng nợ gì nhau nay lại cùng khóc, cùng cười, cùng tổn thương và cả chữa lành bên nhau.
Tựu trung lại thì, Cuộc Đời Vẫn Đẹp Sao vẫn không tránh khỏi những lỗi sạn nhỏ trong suốt tiến trình phim. Mạch phim chùng xuống quá mức trong khoảng từ tập 21 trở đi bởi rất nhiều tình tiết giằng dai không cần thiết. Đôi lúc có những đoạn phát triển tâm lý còn hơi đột ngột, thiếu các tình tiết hoặc thời lượng kéo dài đủ để lí giải cho sự thay đổi của nhân vật (như nhân vật Luyến đoạn Nghĩa xuất hiện). Hay giá như kịch bản để Thạch có một thành tích bớt chói chang hơn (kiểu thủ khoa ngành thay vì thủ khoa trường), hoặc châm thêm một vài chi tiết nhỏ để giải thích hợp lí hơn về việc tại sao Thạch lại thiếu kỹ năng sống tới mức đó – hẳn sẽ khiến khán giả tiếp nhận dễ hơn nhân vật này, vv…
Tuy nhiên, đối với mình, tổng thể cảm xúc bộ phim đem tới là quá đầy đủ: vui, buồn, hạnh phúc vỡ òa, thậm thì là cả bí bức, bất lực – nhưng tất thảy lại không khiến khán giả phải cảm thấy nặng nề. Đây là một bộ phim rất thích hợp để xem cùng gia đình, bạn bè hoặc xem một mình để thêm thấu hiểu những phận đời còn gặp nhiều khó khăn trong; để yêu, trân trọng và tin tưởng vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống; và để tin rằng, bên kia bờ sỏi đá, vẫn sẽ tồn tại đâu đó mầm mống của những đoá hoa mang vẻ đẹp của tình người.
—
CUỘC ĐỜI VẪN ĐẸP SAONăm phát hành: 2023
Đạo diễn: NSUT Danh Dũng (Người Phán Xử, Về Nhà Đi Con, Hương vị tình thân, vv…)
Biên kịch: Huyền Lê (Mùa hoa tìm lại, Hãy nói lời yêu, Cô gái nhà người ta), Trịnh Khánh Hà (Dưới bóng cây hạnh phúc, Đừng nói khi yêu), Mai Diệp
Diễn viên chính: NSUT Hoàng Hải, Thanh Hương, NSUT Thanh Quý, Tô Dũng, Minh Cúc, Tuấn Anh, Việt Hoàng, Hà Đan, NSND Ngọc Thư, NSUT Minh Tuấn, vv…
Thể loại: Gia đình, Hài hước, Tình cảm, Tâm lý xã hội
Nguồn bài viết + ảnh: Cao Thiên Sinh – Maybe You Never Watched This Movie